W czekającej na podpis Prezydenta ustawie z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-21 przewidziano zwiększenie ochrony osób biorących pożyczkę. W praktyce firmy pożyczkowe żądają od pożyczkobiorców tzw. zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości do czasu spłaty pożyczki wraz z zazwyczaj bardzo wysokim oprocentowaniem. Niebawem nieważne będą takie umowy, jeżeli osoba fizyczna zobowiąże się do przeniesienia własności nieruchomości służącej zaspokojeniu jej potrzeb mieszkaniowych, w praktyce mieszania lub domu mieszkalnego, w celu zabezpieczenia roszczeń niezwiązanych bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową pożyczkobiorcy. Dodatkowo konieczne będzie spełnienie jednego z następujących warunków: - wartość nieruchomości nie będzie mogła być wyższa niż wartość zabezpieczanych tą nieruchomością roszczeń pieniężnych powiększonych o wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie od tej wartości za okres 24 miesięcy (obecnie 28 %), zatem wartość nieruchomości nie będzie mogła przekroczyć 128% wartości udzielonej pożyczki,

- wartość zabezpieczanych tą nieruchomością roszczeń pieniężnych nie będzie w umowie oznaczona,

- zawarcie tej umowy nie zostanie poprzedzone dokonaniem wyceny wartości rynkowej nieruchomości przez biegłego rzeczoznawcę. 

Istotne jest, że zabezpieczenie umowy pożyczki poprzez przeniesienie własności nieruchomości wymaga udziału notariusza, zatem nowa regulacja będzie wyraźną wskazówką dla notariuszy, jakie umowy pożyczki nie będą mogły być zawierane. 

Ponadto do kodeksu karnego dodano przepis, zgodnie z którym przestępstwem zagrożonym karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 będzie udzielenie pożyczki na cele nie związane bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową z żądaniem zapłaty kosztów innych niż odsetki w kwocie co najmniej dwukrotnie przekraczającej maksymalną wysokość tych kosztów określoną w ustawie lub odsetek co najmniej dwukrotnie przekraczającej stopę odsetek maksymalnych lub odsetek maksymalnych za opóźnienie, określonych w ustawie. Osoby prowadzące firmy pożyczkowe narażą się zatem takim działaniem na ściganą z urzędu odpowiedzialność karną. 

Autor: Krzysztof Malinowski - Radca Prawny, Mediator